12 Stopni pokory wg. Św. Bernarda

I.  Jeśli stale przed oczyma mamy bojaźń Bożą i w sercu swoim rozważamy zarówno ogień piekielny, jak i życie wieczne.

II. Nie kochamy już własnej woli i nie znajdujemy przyjemności w wypełnianiu swoich pragnień.

III. Jeśli z miłości do Boga, poddajemy się z całkowitym posłuszeństwem przełożonemu.

IV.  Jeśli w sprawach trudnych i w  przeciwnościach, zachowujemy milczącą i świadomą cierpliwość.

V. Jeśli mówimy bliźnim o popełnionych przez nas złych czynach lub myślach.

VI.  Jeśli zadowalamy się wszystkim, co posiadamy i pragniemy dla siebie ostatniego miejsca, uważamy siebie za sługę złego i niegodnego.

VII.  Jeżeli nie tylko ustami wyznajemy, że jesteśmy najgorsi ze wszystkich, lecz jesteśmy o tym również najgłębiej przekonani.

VIII.  Jeżeli czynimy to tylko, do czego zachęcają nas przykazania, rady współbraci i przykłady starszych.

IX. Jeżeli powstrzymujemy język od mówienia, zachowujemy milczenie, nie odzywamy się, gdy nas nie pytają.

X. Nie jesteśmy skorzy do śmiechu: Głupi przy śmiechu podnosi swój głos (Syr 21,20).

XI.  Mówimy powoli, pokornie i z powagą,  w sposób przemyślany o sprawach zbawienia.

XII.  Pokora oczu. (telewizor, internet)